Arbuz to owoc, który wielu z nas kojarzy się z latem i wakacjami, wtedy bowiem przypada szczyt sezonu na niego. Niestety, jak większość produktów o dużej zawartości wody, pokrojony arbuz szybko się psuje – możemy jednak zastosować kilka trików, aby wydłużyć jego trwałość lub zachować smak owocu na dłużej.
Właściwości zdrowotne arbuza
Ten owoc w swoim składzie, oczywiście oprócz mnóstwa wody, zawiera wiele minerałów (m.in. potas, magnez, wapń, fosfor, sód, żelazo) i witamin (głównie witaminy C i A), a także kwas foliowy, węglowodany i aminokwasy.
Niestety, osoby cierpiące na cukrzycę powinny unikać arbuzów, gdyż z powodu wysokiej zawartości węglowodanów, po spożyciu mogą wystąpić objawy niepożądane, np. skoki cukru we krwi.
Różne odmiany arbuza
Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że istnieje kilka odmian arbuza, gdyż najpopularniejsze podgatunki (np. Rosario i Bingo) dla niewprawnego oka praktycznie nie różnią się od siebie wyglądem ani smakiem.
Co jednak może zaskakiwać, to istnienie owoców o żółtym zabarwieniu, czyli odmian Janosik i Złoto Wolicy. Pierwszy wspomniany typ wyróżnia się żółtym miąższem, drugi zaś żółtą skórką. Jak prezentują się jednak pod względem smaku w stosunku do “zwykłych” arbuzów?
Wiele osób ceni Janosika za delikatniejszy smak, nieco bardziej zwartą konsystencję i ciekawy wygląd, Złoto Wolicy zaś charakteryzuje się bardzo soczystym, słodszym od innych odmian miąższem.
Żółte odmiany zawierają także mniejszą ilość pestek, przez co często wybierane są przez rodziców małych dzieci.
Podstawowe zasady przechowywania całego arbuza
Niezależnie od wybranej przez nas odmiany, istnieje kilka uniwersalnych zasad przechowywania arbuza, które pozwalają na dłuższe cieszenie się jego smakiem.
Wysoka jakość produktu
Kluczową kwestią, wpływającą na długi okres przydatności do spożycia, jest jakość naszego arbuza. Zazwyczaj duże owoce są bardziej słodkie od mniejszych okazów. Aby upewnić się, że mamy do czynienia z dojrzałym arbuzem, powinniśmy delikatnie postukać w skórkę – w przypadku dojrzałego owocu powinien odpowiedzieć nam ‘pusty dźwięk’.
Nie mniej ważna jest sama skórka – w dobrej jakości arbuzie paski na skórce powinny być białe. Jeśli zauważymy, że są one wyraźnie żółte, oznacza to, że arbuz był nawożony azotem i może lepszym wyborem byłoby poszukanie owocu z uprawy ekologicznej. Innymi cechami, wskazującymi na nadmierne użycie azotowego nawozu przy produkcji jest nienaturalnie intensywny kolor miąższu, wpadający w fiolet.
Co ważne, nawożony azotem arbuz może okazać się niebezpieczny dla naszego zdrowia, gdyż znajdujące się w owocu azotany mogą wejść w reakcję chemiczną. Zazwyczaj najwięcej azotu zawierają produkty z początku sezonu, ponieważ związek ten pomaga osiągnąć owocom spore rozmiary, zastępując tym samym światło słoneczne i wysoką temperaturę.
Temperatura przechowywania
Całego arbuza najlepiej jest przechowywać w temperaturze pokojowej lub w odrobinę chłodniejszym miejscu – o temperaturze około 17°C. Koniecznie trzymajmy owoc z dala od promieni słonecznych, w zacienionym miejscu.
W takich warunkach, świeży arbuz może zachować zdatność do spożycia nawet przez 3 tygodnie. Owoc zachowa pełnię smaku i soczystość, a także właściwości.
Towarzystwo innych produktów i warunki składowania
Mimo grubej skórki, arbuz bywa podatny na uszkodzenia. Ze względu na jego okrągły kształt, owoc może się przemieszczać lub wręcz sturlać z półki i poobijać, a nawet pęknąć.
Przechowując go więc, pamiętajmy o zabezpieczeniu go przed przesuwaniem się i zapewnijmy mu swobodny dopływ powietrza.
Dobrze jest też składować go z dala od innych produktów – mimo skórki, może on wydzielać intensywny aromat, który wpłynie na zapach i smak żywności, znajdującej się w pobliżu.
Przechowywanie pokrojonego arbuza
Pokrojony arbuz nie zachowuje świeżości na długo, dlatego powinno się zjeść go niemalże natychmiast po kupieniu. Dzięki zastosowaniu odpowiedniej metody przechowywania, możliwe jest wydłużenie jego przydatności do spożycia o 1-2 dni.
Jakość produktu
Kupując pokrojonego arbuza, zwróćmy uwagę na jego miąższ. Ważne, aby był gładki, niezbyt miękki, ale też nie nazbyt twardy. Również w tym przypadku uważajmy na symptomy nadmiernej zawartości azotanów w owocu oraz warunki jego przechowywania w sklepie.
Pokrojone arbuzy powinny być przechowywane w chłodnym miejscu z zapewnionym przepływem powietrza – w innym wypadku lepiej jest zrezygnować z zakupu, gdyż ze względu na specyfikę owocu, działanie wyższej temperatury może spowodować namnażanie się bakterii.
Warunki przechowywania
Przekrojonego arbuza trzeba koniecznie składować w lodówce oraz okrywać szczelnie folią spożywczą. Równie ważne jest umieszczenie owocu oddzielnie od pozostałej żywności – najlepiej w dolnej szufladzie. Mimo subtelnego smaku i aromatu, arbuz bardzo intensywnie wpływa na znajdujące się w pobliżu produkty, oddając im swój aromat.
Tak przechowywanego arbuza należy spożyć w ciągu 2-3 dni od zakupu.
Przechowywanie przetworzonego arbuza
Innym sposobem na przechowanie arbuza jest jego zamrożenie.
Niestety, w kwestii rezultatów metoda ta sprawdza się o wiele gorzej – zwłaszcza jeżeli chodzi nam o zachowanie walorów odżywczych oraz konsystencji owocu.
Tak więc, im szybciej uda się nam go wykorzystać, tym lepiej. Warto na początku zaznaczyć, że przechowywany w ten sposób arbuz nie będzie nadawać się do surowego spożycia, a jedynie jako dodatek do koktajli, lodów i innych letnich dań.
Ciekawym sposobem na wykorzystanie mrożonego arbuza jest przygotowanie kostek chłodzących w foremkach do lodu, które schłodzą, a jednocześnie dodadzą orzeźwiającej nuty napojom.
Najczęściej polecane jest mnożenie owocu w postaci puree. Daje to najwięcej możliwości wykorzystania, a sam proces mrożenia nie ingeruje aż tak bardzo w smak i strukturę arbuza.
- Do mrożenia musimy wybierać dojrzałe, jednak świeże produkty – niska temperatura nie zatrzymuje procesu psucia się owoców, a jedynie go spowalnia. Nie powinno się więc mrozić arbuzów, znajdujących się na skraju zepsucia, bowiem po rozmrożeniu nie będą nadawać się do spożycia.
- Kroimy arbuza i usuwamy pestki, po czym miksujemy miąższ za pomocą blendera. Dla urozmaicenia smaku możemy dodać do masy gałązkę świeżej mięty bądź inne, dobrze komponujące się z arbuzem owoce, takie jak melony, maliny lub brzoskwinie.
- Masę arbuzową przekładamy do foremek do lodu i zamrażamy.
- Tak przyrządzone kostki arbuzowe zdatne są do spożycia przez około 3 miesiące, jednak tracą one smak z każdym dniem – lepiej jest więc spożyć je jak najwcześniej.
- Możemy dodatkowo wydłużyć czas przechowywania i jakość zamrażanego arbuza poprzez umieszczenie kosteczek w woreczku strunowym.
Wystarczy zamrażać masę owocową przez około 6 godzin, a po tym czasie wyjąć kostki z foremki do lodu. Następnie trzeba przełożyć je do woreczka strunowego i usunąć z niego jak najwięcej powietrza przed zamknięciem. – ten krok pozwoli na zachowanie walorów smakowych i odżywczych, oraz wydłuży trwałość kosteczek arbuzowych. Przechowywany w taki sposób arbuz zdatny jest do spożycia przez 5-6 miesięcy.
Co zrobić ze świeżego arbuza?
Arbuz najczęściej jedzony jest na surowo – solo lub dodawany do sałatek owocowych. Tymczasem owoc ten okazuje się być o wiele bardziej wszechstronny niż można byłoby przypuszczać.
Większość przepisów na świeżego arbuza to sałatki, ciasta czy napoje. Jednakże, jeżeli nieco bardziej zgłębimy temat, znajdziemy wiele zaskakujących receptur, w których owoc poddaje się obróbce termicznej – najczęściej bywa on smażony, wędzony lub pieczony.
I chociaż zapewne niewielu z nas próbowało dodać arbuza do wytrawnych dań, być może warto jest spróbować czasem takiej ekstrawagancji.
Najpopularniejsze zastosowania surowego arbuza na słodko
Wraz z rosnącą popularnością idei less waste, rośnie ilość pomysłów na wykorzystanie wyrzucanych często, choć jadalnych części owoców – w tym skórek.
Wewnętrzna część skórki, czyli ta o lekko zielonkawym kolorze jest całkowicie jadalna i zawiera mnóstwo minerałów. Niektórzy dietetycy twierdzą wręcz, że jest ona o wiele bardziej wartościowa niż miąższ arbuza.
Skórka arbuzowa nie ma wyraźnego smaku, toteż możemy wykorzystać ją do wielu przepisów na słodko jak i słono. Najczęściej przygotowuje się z niej konfitury lub słone przekąski, takie jak marynowane słupki czy pieczone/suszone chipsy.
Ciekawym pomysłem na wykorzystanie skórki od arbuza są właśnie marynowane słupki, które będą intrygującym dodatkiem do obiadu, sałatki czy zdrową przekąską.
Aby przygotować takie słupki, należy wlać do garnka wodę (proporcje 2:1 – dwie szklanki wody na jedną szklankę słupków) wsypać sól i doprowadzić do wrzenia, po czym ugotować w niej do miękkości słupki, wycięte ze skórki arbuza. W trakcie gotowania się skórek, w rondelku należy przygotować marynatę: wymieszać wodę i ocet jabłkowy (1:2) cukier, 3 ziarenka pieprzu, goździki i kawałki imbiru – gotować, dopóki cukier się nie rozpuści, po czym zmniejszyć gaz i podgrzewać jeszcze przez kilka minut.
Miękkie, ugotowane skórki arbuza należy w misce i zalać gorącą marynatą – po wystudzeniu przełożyć miskę do lodówki. Gdy upłyną 24 godziny, skórkę można przełożyć do słoików i zalać ponownie marynatą – przechowywać w lodówce maksymalnie przez dwa tygodnie.